Dlaczego warto postawić na inteligentny dom – co to jest i jakie niesie ze sobą korzyści?

Inteligentny dom oznacza oszczędności. To także większy komfort, lepszy standard mieszkania i bardziej nowoczesne otoczenie. W nowym budownictwie systemy smart home pojawiają się coraz częściej, a i w już istniejących obiektach instalacje te są chętnie montowane. Na czym jednak inteligentne domy i systemy smart home polegają? Na jakich zasadach działają i czy przynoszą jedynie korzyści, czy też istnieją jakieś ich ciemne strony?

Wyjaśnijmy – co to jest smart home?

Systemy inteligentnego domu to tak na dobrą sprawę po prostu automatyka budowlana. Nie należy się w tym sformułowaniu zatem doszukiwać myślących mieszkań i sztucznych inteligencji, które będą z nami rozmawiać, pomagać nam, a nawet buntować się przeciwko ludziom. Takie rzeczy to wciąż fantastyka. Nie oznacza to jednak, że smart home nie wykorzystują sztucznej inteligencji. Automatyka może być przez nią zarządzana, ale inteligentny dom jest o wiele mniej inteligentny niż wskazywałaby na to jego nazwa. No i trzeba to też podkreślić – systemy smart home mogą być bardzo pomocne, mogą zapewnić rozrywkę i wyższy standard nieruchomości, a także spore oszczędności.

W praktyce systemy smart home tworzą sieć urządzeń, którą można zaprogramować tak, by samodzielnie funkcjonowała bez udziału człowieka. Raz ustawiony system powinien bezobsługowo działać do momentu aż zechcemy coś w nim zmienić, coś się w nim zepsuje lub zabraknie mu energii. Inteligentny dom wykorzystuje do tego celu nowoczesne technologie informatyczne oraz systemy łączności. Ważnym aspektem smart home jest jego modułowość. Każdy właściciel nieruchomości może sam dobrać optymalne dla siebie elementy inteligentnego domu. Nie musi się decydować na automatyczne rolety, zamiast nich stawiając na monitoring. Albo może zainstalować i jeden, i drugi system. Smart home jest w pełni konfigurowalny. A warto dodać, że stale pojawiają się nowe rozwiązania inteligentnego domu. Systemy smart home w poszczególnych domach mogą się więc od siebie znacznie różnić.

Systemy smart home w akcji – jak działają inteligentne domy?

Ze względu na sposób łączności wyróżniamy dwa rodzaje systemów inteligentnego domu – przewodowe i bezprzewodowe. Istnieją też systemy hybrydowe łączące oba rozwiązania. Smart home może zatem wymagać montażu odpowiedniego okablowania. Może też działać w oparciu o sieć radiową. Do przesyłania informacji wykorzystywane są różne protokoły łączności – na przykład standard ZigBee, Z-Wave, Wi-Fi, a nawet Bluetooth.

Inteligentny dom do działania potrzebuje czujników. To one dostarczają danych, na podstawie których cały system operuje. Smart home może być zarządzany przez tak zwaną centralkę, czyli jedno urządzenie, które steruje wszystkimi modułami systemu. Każdym modułem może też zarządzać osobne urządzenie sterujące. Po przetworzeniu danych jednostka sterująca automatycznie wykonuje zaprogramowane polecenia, np. odsłoni rolety o określonej godzinie czy włączy ogrzewanie po wykryciu zbyt niskiej temperatury.

Warto wiedzieć, że systemy smart home mogą mieć zdecentralizowany lub zcentralizowany charakter, ale istotne jest także to, iż istnieją różne inteligentne ekosystemy, w których one funkcjonują. Należy przez to rozumieć różne platformy oprogramowania takie jak Apple HomeKit czy Google Home. Mogą to też być rozwiązania autorskie. Systemem smart home można sterować za pomocą asystenta głosowego, poprzez aplikacje, w tym aplikacje mobilne, a także wykorzystując kontroler centralki.

Jakie urządzenia inteligentnego domu znajdziemy w smart home?

Branża smart home rozwija się w niezwykle dynamiczny sposób. Dzięki temu na rynku pojawia się coraz więcej ciekawych urządzeń i trudno dziś wskazać wszystkie możliwe zastosowania rozwiązań inteligentnego domu. Wskazać można jednak trzy główne motywacje, dla których decydujemy się na montaż instalacji tego typu.

Pierwsza z nich dotyczy bezpieczeństwa. Systemy smart home pozwalają wykryć różnego rodzaju zagrożenia. Istnieją czujniki gazu, dymu, czadu, zalania. Każdy z nich może ostrzec właściciela zanim dojdzie do tragedii i może wysłać sygnał do odpowiednich służb. Bezpieczeństwo pomagają także zapewnić systemy alarmowe, systemy antywłamaniowe, monitoring i telewizja przemysłowa, domofony, zamki do drzwi i czujniki otwarcia okien.

Drugą istotną motywacją są względy ekonomiczne. Systemy inteligentnego domu umożliwiają bardziej efektywne zarządzenie energią i jej zasobami. Smart home „wie”, że kiedy nas nie ma, można obniżyć temperaturę. Zadba też o to, by w odpowiednim momencie włączyć klimatyzację lub ogrzewanie. Dzięki inteligentnym domom mamy lepsza kontrolę nad zużyciem energii elektrycznej i mediów.

Systemy tego typu montuje się również po to, aby poprawić jakość naszego życia. Elementy inteligentnego domu znajdziemy na przykład w kinach domowych. To także odpowiednie oświetlenie, automatycznie zamykane i otwierane zamki do drzwi, rolety uruchamiające się o określonej porze dnia i tym podobne rozwiązania, dzięki którym żyje się nam bardziej komfortowo i które zastępują nas w wykonywaniu jakichś działań.

Inteligentny dom – koszty, wady i zalety

Największym problemem, jeśli chodzi o inteligentne domy, są wydatki związane z wdrożeniem instalacji. Nawet jeśli same urządzenia nie są drogie, koszty ich montażu, serwisu i wykorzystywania mogą wciąż być dość wysokie. Ponadto, pojedyncze systemy mogą nie wydawać się kosztowne. Jeśli jednak zdecydujemy się na montaż kilku z nich, szybko okaże się, że należy liczyć się ze sporym wydatkiem. Najdroższe systemy inteligentnego domu mogą kosztować nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych. Jednocześnie warto podkreślić, że mogą przynieść istotne oszczędności. Zapewniają też na tyle duży komfort, że niektórzy wprowadzają je na raty, wdrażając najpierw część rozwiązań, a potem kolejne, rozbudowując instalację przez lata, ale jednak wolą to zrobić niż z nich zrezygnować.

Kosz to nie jedyna wada smart home. Problemem może okazać się także cyberbezpieczeństwo. System smart home może zbierać wrażliwe dane. Często działa na zasadzie chmury, co może budzić obawy o sposób przetwarzania tych informacji przez zarządzające nimi firmy. Co więcej, dane te mogą zostać wykradzione i wykorzystane przez przestępców. Już to się niestety zdarzało. Poleganie na systemach smart, zwłaszcza systemach bezpieczeństwa, może też prowadzić do różnego rodzaju problemów. Awaria czujników czy kłopoty z automatycznym zamkiem w chwili zagrożenia mogą mieć tragiczne skutki. Jako wadę należy również wskazać brak jednego standardu technologii smart home. Oznacza to, że czasem trudno połączyć ze sobą ekosystemy informatyczne urządzeń różnych producentów, co przekłada się na ograniczenia w wyborze elementów inteligentnego domu.

Zalety smart home są jednak na tyle duże, że zdecydowanie przewyższają wady. Choćby kwestie związane z poprawą bezpieczeństwa i bardziej ekonomicznym gospodarowaniem zasobami sprawiają, że bilans wychodzi na plus na rzecz inteligentnych domów. Dużą rolę gra tu też modułowość systemów smart home, dzięki czemu każdy inwestor może dobrać urządzenia pod swoje potrzeby i warunki mieszkaniowe. Potencjał tego rodzaju technologii jest ogromny. To miedzy innymi dlatego, nawet jeśli w nowych domach systemy smart home nie są od razu wdrażane, instalację elektryczną przygotowuje się w taki sposób, by ich montaż w przyszłości można było łatwo przeprowadzić.